PRAWA KONSUMENTA cz. II – dochodzenie roszczeń w razie wystąpienia wad zakupionego produktu
Znajomość uprawnień przysługujących w razie wad zakupionego towaru, to pierwszy krok ku temu aby móc wyegzekwować przysługujące prawa. Dla zapewnienia ich realizacji, warto wiedzieć jak w praktyce należy dochodzić roszczeń oraz jakie czynności podjąć.
Niezależnie od trybu dochodzenia roszczeń tj. gwarancja czy rękojmia, reklamację najlepiej skierować na piśmie. Dostarczając towar osobiście do siedziby sprzedawcy lub gwaranta można skorzystać z przygotowanych formularzy. Często są one również do pobrania ze strony internetowej sklepu. Jeśli sprzedawca nie oferuje wzorów formularzy, warto samodzielnie opisać na czym polega stwierdzona wada oraz czego się domagamy (wymiany towaru, usunięcia wady, obniżenia ceny, odstąpienia od umowy). Opierając swoje roszczenia na gwarancji, należy zapoznać się z treścią dokumentu gwarancyjnego oraz sprawdzić czy na pewno gwarancja przewiduje roszczenie, którego się domagamy. Jeśli uprawnienia takiego nie ma, zawsze możemy oprzeć swe żądania na rękojmi za wady.
Żądając obniżenia ceny pamiętać należy, że obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady. Ponadto od umowy nie można odstąpić, jeżeli wada jest nieistotna.
Dostarczenie rzeczy reklamowanej do sprzedawcy czy gwaranta następuje na koszt sprzedawcy. Kupujący jest zobowiązany dostarczyć rzecz do miejsca wskazanego w umowie lub do miejsca, w którym rzecz została zakupiona. Jeżeli jednak – ze względu na rodzaj rzeczy lub sposób jej zamontowania – dostarczenie rzeczy przez kupującego byłoby nadmiernie utrudnione, kupujący zobowiązany jest udostępnić rzecz sprzedawcy w miejscu, w którym rzecz się znajduje.
W przypadku rzeczy, które zostały zamontowane, kupujący może żądać od sprzedawcy demontażu rzeczy oraz ponownego jej zamontowania po rozpatrzeniu reklamacji. Jeśli sprzedawca odmówi dokonania tych czynności, kupujący jest upoważniony do wykonania ich na koszt i niebezpieczeństwo sprzedawcy (może dokonać ich samodzielnie lub zlecić profesjonaliście). Sprzedawca może odmówić demontażu i ponownego zamontowania, jeżeli koszt tych czynności przewyższa cenę rzeczy sprzedanej. Jednakże jeżeli kupującym jest konsument (czyli osoba, która zakupu dokonała nie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą), sprzedawca nie może odmówić demontażu i ponownego zamontowania rzeczy. W takiej sytuacji konsument zobowiązany jest jednak ponieść część związanych z tym kosztów (w wysokości przewyższającej cenę rzeczy sprzedanej). Konsument może także dokonać demontażu samodzielnie, po czym żądać od sprzedawcy zapłaty części kosztów demontażu i ponownego zamontowania (do wysokości ceny rzeczy sprzedanej).
Wszelkie koszty wymiany lub naprawy wadliwych rzeczy ponosi sprzedawca. W szczególności obejmuje to koszty demontażu (na warunkach opisanych powyżej) i dostarczenia rzeczy, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia.
Zasadą jest, że sprzedawca jest zobowiązany dokonać wymiany rzeczy wadliwej lub naprawić rzecz w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Jeżeli konsument zażąda wymiany rzeczy, naprawy rzeczy lub złoży oświadczenie o obniżeniu ceny (określając jednocześnie kwotę, o którą cena ma być obniżona), a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za zasadne. Oznacza to, że brak odpowiedzi w terminie czternastu dni jest równoznaczny z akceptacją zgłoszonych roszczeń.
Wykonując uprawnienia przysługujące z tytułu rękojmi za wady można dodatkowo żądać naprawienia szkody, poniesionej przez to, że zawarto umowę, nie wiedząc o istnieniu wady. W szczególności można żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów.
Jeżeli reklamacja zostanie rozpatrzona negatywnie, można się od niej odwołać. W odwołaniu należy wskazać, dlaczego reklamację rozpatrzono w sposób nieprawidłowy. Jeżeli sprzedawca odmawia uznania wady, można skorzystać z pomocy rzeczoznawcy, zlecając mu sporządzenie stosownej opinii. Pomocnym może być również Powiatowy Rzecznik Konsumentów, którego zadaniem jest m.in. zapewnienie bezpłatnych porad konsumenckich i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów. Jeśli sprzedawca nie uwzględni naszych żądań, roszczenia można skierować na drogę postępowania sądowego.