Podczas weekendu chciałem wypożyczyć rower. W wypożyczalni dowiedziałem się, że na czas korzystania ze sprzętu, muszę zostawić w zastaw dowód osobisty. Czy jest to zgodne z prawem?
Zatrzymywanie dowodu osobistego jako zastaw za wypożyczany sprzęt jest niezgodne z prawem. Ustawa o dowodach osobistych przewiduje wprost, że działanie takie – tj. zatrzymanie bez podstawy prawnej cudzego dowodu osobistego – stanowi wykroczenie, które zagrożone jest karą ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karą grzywny do 5.000 zł. Ponadto działania powyższe naruszają przepisy o ochronie danych osobowych, ponieważ prowadzą do nadmiernego pozyskiwania danych osobowych. Do wypożyczenia sprzętu nie jest bowiem niezbędnym pozyskanie wszystkich danych znajdujących się w dowodzie osobistym. Wypożyczalnie, chcąc zabezpieczyć swoje roszczenie o zwrot sprzętu i naprawienie ewentualnej szkody, uprawnione są jedynie do pozyskania danych osobowych (imię i nazwisko, adres, pesel), których poprawność mogą sprawdzić po okazaniu im dowodu osobistego. Zdaniem Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych – Wprowadzanie takich zasad dotyczących korzystania ze sprzętu oferowanego przez obiekty sportowe (tj. obowiązek pozostawienia dowodu osobistego) stwarza warunki sprzyjające kradzieży danych osobowych pochodzących z dokumentów tożsamości, jak i wykorzystania tych danych do nieznanych i niezgodnych z prawem celów, bez wiedzy i zgody osób, których dane dotyczą (źródło: http://www.giodo.gov.pl/560/id_art/8374/j/pl/).
Żądanie pozostawienia dowodu osobistego w zamian za wypożyczony rower było zatem sprzeczne z prawem. Wypożyczalnie sprzętu nie są bowiem uprawnione do zatrzymywania dowodów osobistych oraz przetwarzania pozyskanych w ten sposób danych.
Przetwarzanie danych bez uprawnienia może wiązać się dodatkowo z pociągnięciem do odpowiedzialności karnej i wymierzeniem kary grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.