Kiedy można odmówić wykonania polecenia służbowego?
Wykonywanie poleceń przełożonych jest jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych. Jednak nie zawsze niezastosowanie się do poleceń zostanie zakwalifikowane jako uchybienie temu obowiązkowi.
Pracownik ma obowiązek wykonania polecenia, jeżeli spełnia ono trzy warunki, tj. polecenie dotyczy pracy, jest zgodne z przepisami prawa oraz zgodne z umową o pracę. Polecenie dotyczy pracy wówczas, gdy jest związane ze stosunkiem pracy – nie ma zatem obowiązku wykonania polecenia dotyczącego np. załatwienia prywatnej sprawy przełożonego. Polecenie musi być zgodne z prawem i to nie tylko z prawem pracy. Nie ma obowiązku wykonania polecenia, którego realizacji może narazić np. na odpowiedzialności karną. Zgodność polecenia z umową o pracę oznacza, że polecenie musi dotyczyć prac wchodzących w zakres obowiązków pracownika, które wynikają ze wskazanego w umowie o pracę rodzaju prac. Niedopuszczalne jest zatem wyciąganie konsekwencji za odmowę wykonania polecenia dotyczącego pracy rodzajowo innej niż ustalona. Polecenia mogą bowiem jedynie konkretyzować obowiązki, które pracownik zobowiązał się wykonywać poprzez zawarcie umowy o pracę.
Jeśli powyższe warunki nie są spełnione, pracownik może odmówić wykonania polecenia.
Dodatkowo trzeba pamiętać, że pracownik musi mieć realną możliwość wykonania polecenia. Jeśli zatem polecenie obiektywnie nie może zostać wykonane, np. ze względu na przewidziany na to zbyt krótki czas, nie ma mowy o przewinieniu pracownika.