Zamierzam wystąpić do sądu o dokonanie podziału majątku z byłym małżonkiem. Mąż przez większość małżeństwa nie pracował, nadużywał alkoholu, trwonił majątek. Czy sąd dokonując podziału weźmie pod uwagę te okoliczności?
Zasadą jest że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, żeby ustalenie udziałów nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania majątku. Odejście od zasady równych udziałów może nastąpić tylko w wyjątkowych wypadkach. Żądanie takie można wysunąć w razie zaistnienia łącznego wystąpienia dwóch przesłanek, tj. ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku.
Przez ważne powody rozumie się takie okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której nie przyczynił się. Ocenie podlega całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny i majątku. Ustalenie nierównych udziałów może mieć miejsce wyłącznie w takich wypadkach, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych, np. z powodu nadużywania alkoholu, uzależnienia od hazardu itp. Koniecznym jest zatem wykazanie nagannego postępowania małżonka. Przez przyczynienie się do powstania majątku wspólnego rozumie się całokształt starań każdego z małżonków o założoną przez nich rodzinę i zaspokojenie jej potrzeb, a więc nie tylko wysokość zarobków czy innych dochodów osiąganych przez każde z nich, lecz także to, jaki użytek czynią oni z tych dochodów, czy gospodarują nimi należycie i nie trwonią ich lekkomyślnie. Pamiętać należy, że sama dysproporcja wysokości zarobków małżonków, podobnie jak okoliczność, że jeden z małżonków nie wykonywał pracy zarobkowej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad wspólnymi dziećmi małżonków, nie stanowi wystarczającej podstawy do stwierdzenia, że zaistniały ważne powody ustalenia nierównych udziałów. O istnieniu ważnych powodów nie przesądza obciążająca jedno z małżonków wina rozkładu pożycia małżeńskiego, stwierdzona w wyroku rozwodowym. Nie stanowi ważnego powodu także sytuacja, gdy jeden z małżonków nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego z przyczyn obiektywnych, niezależnych od jego woli, takich jak choroba.
Żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym może być zgłoszone w ramach postępowania o podział majątku wspólnego. Nie może jednak być dochodzone po dokonaniu podziału majątku wspólnego. Sąd uznając, że zachodzą przesłanki do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, ustala wielkość udziałów przysługujących każdemu z małżonków. W sytuacjach wyjątkowych ustalenie nierównych udziałów może polegać nawet na całkowitym pozbawieniu jednego z małżonków udziału w majątku wspólnym.