Zawarłam umowę o pracę, będąc w drugim miesiącu ciąży. Po czterech miesiącach pracy, poszłam na zwolnienie chorobowe. ZUS odmówił mi prawa do zasiłku chorobowego, gdyż zakwestionował mój stosunek pracy. Co robić?
Zasiłek chorobowy przysługuje osobie objętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy, a więc osoby pozostające w stosunku pracy. Jednakże pomimo zawarcia umowy o pracę oraz opłacania składek ubezpieczeniowych ZUS może uznać, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru, a tym samym nie stanowi podstawy do objęcia ubezpieczeniem chorobowym. Kiedy może to się stać? Umowa o pracę zostanie uznana za pozorną, gdy ZUS ustali, że strony zawierając umowę od początku nie miały zamiaru jej realizować a zawarły ją tylko dla objęcia pracownika ubezpieczeniom społecznym. W praktyce oznacza to, że pracownik nie wykonuje określonej pracy, nie podlega kierownictwu pracodawcy, nie wykonuje pracy w określonym miejscu i czasie, a pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia. Przy ustalaniu pozorności umowy ZUS weźmie pod uwagę takie okoliczności jak: sposób przeprowadzenia rekrutacji, pokrewieństwo między pracownikiem a pracodawcą, kwalifikacje pracownika do wykonywania pracy, gospodarczą potrzebę zatrudnienia pracownika, porównanie wysokości wynagrodzenia poszczególnych pracowników.
Sam fakt bycia w ciąży w kontekście pozorności umowy może mieć znaczenie jedynie wtedy, gdyby ciąża w momencie zawarcia umowy o pracę w sposób oczywisty wykluczała możliwość świadczenia pracy przez pracownicę. Nawet bowiem jeśli głównym powodem zawarcia umowy o pracę było uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie może to zostać zakwalifikowane jako obejście przepisów prawa (oczywiście pod warunkiem że praca jest rzeczywiście świadczona).
W sytuacji ustalenia, że praca nie była rzeczywiście świadczona (umowa o pracę została zawarta dla pozoru), ZUS wyda decyzję o odmowie przyznania prawa do zasiłku chorobowego. Jeśli nie zgadzamy się z decyzją, możemy w terminie miesiąca od doręczenia decyzji wnieść odwołanie do organu, który wydał decyzję. Jeśli organ uzna zasadność odwołania, może zmienić decyzję. Jeśli nie, odwołanie wraz z aktami przekaże do sądu, który rozpozna sprawę. W odwołaniu wskazać należy dowody przemawiające za tym, że praca była rzeczywiście realizowana oraz wskazać wyniki pracy (świadkowie, dokumenty).